Му вылын либӧ кутшӧмкӧ торъя юкӧнас — континентын, канмуын, обласьтын, олан пунктын — олысь став йӧзӧс шуӧны олысь котырӧн (населенньӧӧн). Ӧнія кадӧ Му вылас олӧ 6,5 млрд мортысь унджык.

Йӧз лыдыс вежласьӧ сы серти, кымынӧн найӧ чужӧны да кымынӧн кулӧны. Чужан да кулан лыдыс кызвыйӧ сы сайын, кутшӧма канмуын сӧвмӧма дзоньвидзакутанлун. Йӧз лыдсӧ чинтӧны тыш-косьяс, неминучаяс (косдыр, ойдлӧм, мувӧрӧм, вулкан ыльӧбтӧм). Канму да регионса олысьяс лыдыс вежсьӧ и сы вӧсна, мыйта йӧз мунӧны татысь да, мӧдарӧ, локтӧны татчӧ зумыда овмӧдчыны.

Уна сюрс во чӧж Мувыв олысь котыр абу вӧлӧма уна да содӧма ньӧжйӧ. Туялысьяс арталӧм серти, 2000 сюрс во сайын му вылын олӧма 230 млн. кымын морт. Сыбӧрся сюрс во чӧжӧн йӧзыс содӧма кӧнкӧ 75 млн. морт. Олысь йӧз лыдыс содӧма ньӧжмыда сы вӧсна, мый зэв унаӧн кулалӧмаӧсь пӧрӧсъяс, тшыг вояс да тыш-кось вӧсна.

Олысь йӧз лыдыс кутӧма ӧддзыны XVIII нэм шӧрсянь, а ХХ нэм шӧрсянь Мувыв йӧз содӧма мортулов историяын медся ыджыд ӧдъясӧн: 1950-сянь 2000 воӧдз сійӧ быдмӧма пӧшти 4 млрд. вылӧ. Сэтшӧм выйӧдз йӧз лыдыс качӧма бур медицина да кыптысь олан тшупӧд вӧсна: кулавны кутӧмаӧсь ёна этшаджык.

ХХІ нэм пансигӧн медся уна йӧза канмуӧн мирас лоӧ Китай: сэні олӧны 1 млрд. 300 млн. унджык морт. Китай бӧрся мунӧны Индия, Америкаса Ӧтувтчӧм Штатъяс, Индонезия да Бразилия. (Корсьӧй тайӧ канмуяссӧ политика мусерпасысь).

Роч муыд тані олысь йӧз лыд серти (матӧ 142 млн. 2008 воын) босьтӧ мирса кӧкъямысӧд места. Роч Федерациятӧ ыджыд территория вӧсна лыддьӧны этша овмӧдӧм канмуӧн.

Туялысьяс прогноз серти, Мувыв олысь йӧз лыд дугдас быдмыны ХХІІ нэм кежлӧ да зумыдмас кӧнкӧ 10−12 млрд. морта вежтасын.

Юалӧм да удж.

1. Кымын йӧз олӧны Му вылас ӧнія кадӧ?
2. Лыддьӧдлӧй канмуяс, кӧні олӧ медуна йӧз.
3. Кутшӧм помкаясысь вежсьӧ олысь йӧз лыд?
4. Висьталӧй, кыдзи вежсьылӧма Мувыв олысь йӧз лыд миян эра пансьӧмсянь ХХІ нэмӧдз.
5. Мыйта йӧз олӧ тіян олан пунктын? Тайӧ лыдыс содӧ али чинӧ? Кутшӧм гӧгӧртас вӧсна вежсьӧ тіян интасын олысь йӧз лыд?