Африка — империалистъясӧн колонияӧ пӧртӧм материк. Тайӧ колонияыс сетӧ налы сёян-юан да фабрикаяслы сырьё, ньӧбӧ империалист канмуясысь вайӧм фабрикаса вӧчасъяс. Мутасыс Африкалӧн — 30 млн. кв. км., куим пӧв ыджыдджык Европаысь. Олысь — 150 млн. гӧгӧр.

Пӧшти Африка шӧрӧдыс мунӧ экватор. Войвылыс Африкалӧн неуна пырыштӧ в. ш. 37° сайӧ, лунвылыс воӧ л. ш. 35°-ӧдз. Тропиксайса юкӧнъясас Африкаын лоӧ тропикувса климат, сійӧ лӧсялӧ Европаысь воӧм йӧзлы. Но кызвын юкӧныс Африкалӧн лоӧ тропикдорса климат зонаын, кӧні европеечьяслы, помала жар понда, овны сьӧкыд, торъя нин улис обласьтъясын. Торъя нин жар материквывса увтас местаясын: Вылыс Нил, Нигер да Конго бассейнъясын да вадор вывъясын. Коляс Африкаас, тропикдорса зонаын, кызвынсӧ лоӧны тшӧтшкӧс вывтасъяс, саридз веркӧссянь 500 м вылын. Тайӧ вывтасъясас жарыс неуна улынджык.

Озыр быдмӧг, ас кежысь да культураын быдтана, сетӧ медшӧр петкӧдан прӧдуктъяс. Торъя нин тӧдчана петкӧданторъясӧн лоӧны какао, кокос да выя пальма ӧрекъяс да мупытш ӧрекъяс, а сідз жӧ сиа быдмӧгъяс — хлопок да сизал пенька агава сиысь.

Гырысьӧсь мупытшса озырлунъяс Африкалӧн — торъя нин тӧдчанаӧсь зарни да алмаз куйланінъяс Лунвыв Африкаын, ыргӧн — Африка лунвылын да Конго ю вожын, кӧрт да фосфоритъяс — Войвыв Африкаын да Атлас гӧраяс обласьтын.

Африкалӧн тэчасыс тшупӧдӧсь. Гырысь юясыс сылӧн оръяссьӧны коськъясӧн да борганъясӧн. Ва энергия серти Африка лоӧ ёна озыр мукӧд му юкӧнъяс серти, но некымынлаын сӧмын — Нил ю вылын да Замбези ювывса Виктория борган дорын — тайӧ энергияыс мунӧ электродвигательяслы.

Африка войвылын олӧны еджыд расаа йӧз, медсясӧ хамитъяс да семитъяс. Хамитъясысь лоӧны берберъяс — ӧти местаын олысь му вӧдитысьяс Мароккоын, Алжирын, Тунисын да Триполитанияын, кабилъяс да феллахъяс (египтяна). Вадор пӧлӧн, Мароккосянь Сенегал юӧдз, олӧны семитъяс — арабъяслӧн йылӧмыс, шуӧны мавръясӧн.

Вывті ыджыд материк — колонияын олысь йӧз бӧръя дас воясас пыр ӧтарӧ ёнджыка гӧгӧрвоӧны империализмлы паныда революция сяма кось нуӧдӧм коланлун йылысь. Вермасьӧмыс лои збыльвылӧ революция сяма сӧмын сэки, кор Октябрся революция влиянньӧ улын Африкаса медся водзын мунысь канмуясас мӧдіс котыртчыны да уджавны коммунист партия.

Войвыв Африкаын 1925-ӧд воӧ мӧдісны кыпӧдчавны Рифф племяяс прансуз да испанияса империализмлы паныд. Мароккоын империалистъяслы мойвиис пӧдтыны тайӧ кыпӧдчӧмсӧ сӧмын кузя тыш нуӧдӧм бӧрын. Африкаса канмуясӧ капитал ёна пырӧдчӧмкӧд тшӧтш пондіс кыптыны да быдмыны карса пролетариат. Кыптіс массӧвӧя бастуйтчӧмъяслӧн гы, паськыда муніс Тунис да Алжир пасьта. Тайӧ жӧ канмуясас сувтӧны косьӧ и крестьяна.

Египетын коммунист партияӧс вӧлі пасьвартӧма 1923–24-ӧд вв., но сійӧ бӧр вынсяліс да 1929-ӧд восянь пондіс чорыда уджавны, котыртны массаӧс ас бердас.

Африка мӧдар помын — Лунвыв Африкаса Союзын — паськалӧ забастовочнӧй движенньӧ горнякъяс, кӧрт туйвывса да портъясса рабочӧйяс костын. Канмуас тшӧкыда овлывлӧны ӧружйӧӧн косясьӧмъяс (Дурбан) фашистъяс да рабочӧйяс костын. Ёна мӧдіс паськавны нация мездан движенньӧ бритувса Асыввыв Африкаын, и весиг медся бӧрӧ кольӧм Африка юкӧнын, прансузъяслӧн экваторбердса колонияясын, кӧні мӧдісны мунны массӧвӧя кыпӧдчӧмъяс негр йӧзлӧн.

Нация вӧсна кыпӧдчӧм да сылӧн вермӧм (победа), — шуӧма Коминтерн программаын, — вермасны восьтыны Африкаын социализмӧ туй капитализм стадия вуджтӧг, делӧ вылын кӧ лоӧ сетӧма налы ён отсӧг пролетариат диктатураа канмуяссянь».