Америка быттьӧкӧ кык куимпельӧса, кодъясӧс мӧда-мӧдыскӧд йитӧма векньыдик Панама вуджанінӧн. Паськыд бокъяснас куимпельӧсаясыс видзӧдӧны войвылӧ, векньыднас — лунвылӧ. Евразия кӧ нюжалӧма асыввывсянь рытыввылӧ, Америка нюжалӧма меридиан ногӧн войвывсянь лунвылӧ, 72° в. ш.-сянь 56° л. ш.-ӧдз — 18 сюрс км кузьта.

Діяс да кытшласьӧм вадоръяс серти мӧда-мӧдсьыныс торъялӧны ӧтарсяньыс Войвыв да Лунвыв Америкаяс, а мӧдарсяньыс Атлантика да Ыджыд океанъяслӧн вадоръясыс.

Діяс да кытшласьӧм вадоръяс серти Войвыв Америка сулалӧ мӧд местаын — сетчӧ Европалы, но панйӧ Азияӧс. Сылӧн войвывланяс эм полюсдорса архипелаг, а асыв-лунвылас Вест-Индияса діяс. Сылӧн эм 4 кӧдж (кутшӧмъяс?). Вадоръясыс ёна кытшласьӧны торъя нин рытыв-вой бокӧдыс.

Лунвыв Америка Войвыв Америка дорысь торъялӧ діястӧм да кытшласьтӧм вадора массивлунӧн. Войвыв полоса кындзи Лунвыв помланьса вадор пӧлӧн абу ни ӧти ді, сідзжӧ абу и кӧджъяс. Вадоръясыс пӧшти абу кытшолӧсь.

Атлантика океандорса вадоръясыс кытшолӧсьджык Лӧнь океан вадоръяс серти. Исключенньӧ улӧ сюрӧны сӧмын рытыв-вой да рытыв-лун вадоръяс, кодъяс ёна кытшолӧсьӧсь. Атлантика океанлӧн кытшолӧсь вадоръяс кындзи эм и мукӧд сикас буртор, мый сылӧн эм йитӧд увтасінъяс да юяс пыр материк пытшкӧсса районъяскӧд.

Лӧнь океанладорса берегъяс мӧдарӧ, сійӧ торъялӧма пытшкӧсса районъяссьыс джуджыд гӧраясӧн.

Торъя нин кытшласьӧма Атлантика океанлӧн вадорыс Войвыв Америка Лаврӧ ю вомсянь 35-ӧд параллельӧдз. Тані быдмисны ыджыд гаваньяс. На пиын медыджыдыс Нью-Йорк, коді тӧвар бергӧдчӧм серти лоӧ мирын медводдза портӧн.

Лӧнь океан вадор пӧлӧнын Войвыв Америкалӧн вузасян портъяс мӧдісны быдмыны сӧмын Атлантика да Лӧнь океан костын кӧрт туйяс нюжӧдалӧм бӧрын да Панама канава кодйӧм бӧрын.

Лунвыв Америкаын медбур гаваньясыс Атлантика океанладорса ю вомъясын. Медтӧдчанаясыс на пиын Буэнос-Айрес да Рио-де-Жанейро.

Атлантика океанладорса гаваньяслы быдмынысӧ ёна отсаліс сійӧ, мый тасянь Европа матын. А Лӧнь океанладорса гаваньяс, мӧдарӧ — ёна ылынӧсь сы дінсянь. Медым веськавны сэтчӧ, ковмас кытшовтны Лунвыв Америкаті либӧ мунны Суэц канава пыр. Лӧнь океан бердса гаваньясыс Атлантика океанса гаваньяскӧд матыстчӧдӧмын вӧлі зэв ыджыд роль Панама канавалӧн (дзикӧдзсӧ сійӧ вӧлі восьтӧма 1920ʼ воын).