Европаын олысь йӧз юксьӧны со кутшӧм котыръясӧ: инда-европаса, семит, яфет, финн-угор да тюрк вылӧ.

Инда-европаса группаын лоӧ уна сикас йӧз. Рытыв-лун юкӧн материк вылын да Европаса лунвыв кӧджъясын олӧны роман либӧ латин йӧз. Татчӧ пырӧны французъяс (Европа рытыв юкӧнын), испанечьяс да португалечьяс (Пиреней кӧджын), итальянечьяс (Апеннин кӧджын). Торйӧн на дінсянь Балкан кӧдж войвылын олӧ романскӧй йӧз — румынъяс.

Европаса шӧрын да рытыв-войвылын олӧны германскӧй йӧз — немечьяс, кодъясысь лоӧ кызвын олысь Германияын да Австрияын; Скандинавия кӧджын олӧны норвежечьяс да шведъяс, Ютландия кӧджын — датчана; Войвывса саридз дорын — голландечьяс.

Европа шӧр да асыввыв юкӧнын олӧны славяна йӧз. Татчӧ пырӧны чехъяс, словакъяс, полякъяс, белорусъяс, украинечьяс, рочьяс. Балкан кӧджса славяна — сербъяс да болгаръяс.

Ирландия ді вылын да Бретань кӧджын олӧ кык неыджыд йӧзӧтув — ирландечьяс да бретонечьяс.

Балтика саридз дорын Рига куръя дінын олӧны литовечьяс да латышъяс, кодъяс лоӧны шӧркост группаӧн германскӧй да славянскӧй йӧзӧтув костын.

Европа пасьтала мукӧд йӧз костын сорласьӧмӧн олӧны семитъяс — еврейяс.

Яфет группаӧ пырӧны Кавказса войтыр — армянаяс, грузинъяс, осетинъяс да мукӧд.

Финн-угор группаӧ пырӧны Дунай шӧрса увтасын олысь венгеръяс, финнъяс да Асыввыв Европаса финн войтыр: ненечьяс, комияс, удмуртъяс да мукӧд.

Асыввылын олӧ тюрк войтырлӧн неыджыд юкӧн: турокъяс, тотаръяс, башкиръяс, азербайджанечьяс.

Социалистическӧй республикаяс Союзын став войтырыс пӧльзуйтчӧны ӧткодь праваясӧн. Капиталист странаясын войтыръяс юксьӧны ыджыдалысьяс вылӧ да увтыртана вылӧ. Ас сёрниа этшаджык йӧзӧс капиталист странаясын ёна дзескӧдӧны, чинтӧны налысь политика праваяссӧ, оз лэдзны кыпӧдны налысь войтырсикас культурасӧ. Медым ӧлӧдны пролетариатӧс да крестьянасӧ нартитысьяскӧд классӧвӧй косьысь, буржуазия усьӧдӧ ас сёрниа йӧзӧс мӧда-мӧд вылас.

Европаын олӧ нёльӧд пайыс став му вылын олысь йӧз пиысь — 500 млн. морт. Тайӧ лоӧ 50 мортӧн 1 кв. км вылӧ. Олысь лыдыс быдлаын абу ӧтмында. Олысь лыдыс медся уна капиталистическӧй Европаса индустрияса государствоясын, кӧні гырысь промышленносьт бердын уджалӧ 40 прӧчент ас нажӧткаӧн олысь йӧз пиысь. Татшӧмъяснас лоӧны гырысь государствояс пиысь — Англия, Германия да шӧркодьяс пиысь — Бельгия да Швейцария. 1 кв. км вылын йӧзыс олӧ 100-сянь 265 мортӧдз, а медся индустрияса районъясын, кыдзи Рурын (Германия) да Ланкаширын (Англия) олысьыс 1 кв. км вылын — 1000 мортысь уна.

Та бӧрын мунӧ индустриально-аграрнӧй государствояслӧн группа — Франция, Голландия, Чехословакия, Польша, Австрия, Италия, Дания, Швеция, Норвегия. 1 кв. км вылын олысь йӧзыс Голландияын 200 мортысь уна, Италияын — 100-ысь уна, а мукӧд государствоясын унджыклаас 75-сянь 100 мортӧдз. Сӧмын бара жӧ промышленнӧй районъясын тайӧ жӧ государствоясын олысьыс кайӧ 1 кв. км вылӧ 300 мортӧдз да вылӧджык. Сӧмын Швецияын да Норвегияын 1 кв. км вылын олысь лыдыс шӧркодя 10 мортысь этша. Аграрно-индустриальнӧй группаса странаясын олысьыс воӧ 1 кв. км вылӧ 40 мортысь этша.

Европалӧн территорияыс юклӧма бура уна государствояс вылӧ. На пиысь Рытыввыв Европаын ыджыдджык тӧдчанлунаӧсь 4 капиталистическӧй государство: Франция, Англия, Германия да Италия. Асыввыв Европаӧс босьтӧ Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз: Белоруссияса ССР, Украинаса ССР да РСФСР-лӧн юкӧныс.

Тайӧ государствояс кындзи Европаын уна посньыдджык государствояс: Сӧвет Союзса рытыввыв граница дорын эм Финляндия, Эстония, Латвия, Польша да Румыния. Польшасянь да Румыниясянь рытыввылын — Чехословакия, Венгрия. Балкан кӧджын — Югославия, Болгария, Греция.