СССР босьтӧ Евразия континентлысь сійӧ юкӧнсӧ, коді куйлӧ войвывлань вывті джуджыд гӧра мусюръяс зонасянь да паськыд тшӧтшкӧс вывтасъяссянь, кодъяс вомӧналӧны тайӧ континентсӧ рытыввывсянь асыввылӧ. Тайӧ зонаас пырӧны и медся джуджыд гӧра мусюръяс, кодъяс куйлӧны миян территория лунвыв дорӧс кузяыс. А водзӧ войвывланьыс вывті ыджыд став мутасыс мунӧ пӧкатӧн (скатӧн) Войвыв Йиа океан вадоръяслань. Канмулӧн рельефыс та вӧсна ставнас ӧтсяма кодь. Территорияыслӧн сӧмын 1/20 юкӧн кайӧ 2000 м-ысь вылӧджык саридз веркӧссянь. Шӧр Азия гӧраясын медвылысса чутъясыс кайӧны 7000–7500 м-ӧдз. Коляс веркӧсыс юксьӧ пӧшти шӧри: ӧти джынйыс увтас, коді оз кай саридз веркӧсысь 200 м-ысь вылӧджык, мӧдыслӧн джудждаыс 200-сянь 2000 м-ӧдз. Увтасъясыс босьтӧны территория рытыввыв юкӧнсӧ да асыввылас Войвыв Йиа океан вадорлысь ыджыдджык юкӧнсӧ, вывтасъясыс — территориялысь асыввыв юкӧнсӧ. Медся улӧ лэччӧм юкӧныс увтасыслӧн куйлӧ Каспи саридз гӧгӧрын, кодлӧн тшупӧдыс 26 м вылӧ улынджык океан веркӧсысь.

Миян канмулӧн рельефыс артмис зэв уна пӧлӧс вынъяс мӧрччӧмысь, геологияса зэв кузь периодъясӧн.

Ӧнія рельеф артманног серти да артман кадлӧн важлун (древносьт) серти СССР-ӧс позьӧ юкны куим пельӧ: 1) зэв паськыд неджуджыд шыльыдін, коді босьтӧ Европа материклысь асыввыв юкӧнсӧ Урал гӧраясӧдз, да сійӧс лунвывсянь вежтасалысь (ограничивайтысь) Крым да Кавказ гӧраяс, а асыввывсянь — Урал гӧраяс; 2) ещӧ на ыджыдджык увтас Уралсянь асыввылӧ Енисей юӧдз, лунвылас сы бердӧ воысь (примыкайтысь) Туран увтаскӧд да суйӧрбердса лунвыв гӧраяскӧд: Копетдаг, Памир-Алай, Тяньшань, Алтай да 3) Асыввыв Сибырса гӧраӧсь му Енисейсянь Лӧнь океанӧдз.

Первой юкӧныс босьтӧ 5 млн. кв. км гӧгӧр, мӧдыс — 7 млн. кв. км, коймӧдыс — 9,3 млн. кв. км.