Меню
СССР-лӧн рельеф юкӧнъяс

СССР босьтӧ Евразия материклысь сійӧ юкӧнсӧ, коді куйлӧ войвылынджык зэв джуджыд гӧра мусюръяс зонасянь. Мусюръясыс вундӧны тайӧ материксӧ рытыввывсянь асыввылӧ. Тайӧ зонаӧ пырӧны и медся джуджыд мусюръяс, кодъяс куйлӧны миян канму лунвыв дорӧс пӧлӧн.

Миян канму территориялӧн сӧмын 1/20-ыс кыпалӧ 2000 м-ысь вылӧджык океан веркӧссянь. Медся вылі чутъясыс Шӧр Азия гӧраясын воӧны 7000‒7500 м-ӧдз. Мукӧдлаын му веркӧсыс юксьӧ пӧшти шӧрипӧв: ӧти юкӧныс — увтасъяс, кодъяслӧн джудждаыс 200 м-ысь абу вылынджык океан веркӧссянь, мӧд юкӧныслӧн джудждаыс 200-сянь 2000 м-ӧдз. Увтасъяс босьтӧны канмулысь рытыввывсӧ да Войвыв Йиа океан вадорлысь ыджыдджык юкӧнсӧ, вывтасъяс — асыввыв юкӧнсӧ. Увтас да вывтас юкӧнъяс костын вежтас лоӧ Енисей ю.

Медся улын куйлӧ увтас, коді кытшалӧ Каспи саридзлысь войвыв юкӧнсӧ; мукӧдлатіыс сійӧ улынджык океан веркӧсысь. Тані Мангышлак кӧджын эм Карагие нёптов (−132 м), миян канмуын материк вылын медся улын куйлысь нёптов.

СССР-лысь мутассӧ рельеф серти позьӧ юкны куимпельӧ: 1) паськыд неджуджыд Асыввыв Европаса шыльыдін, коді босьтӧ Европалысь асыввыв юкӧнсӧ Урал гӧраясӧдз да кодӧс вежтасалӧма рытыв-лунвылын да лунвылын Карпатъяс, Крым да Кавказ гӧраяслӧн мусюръясӧн; 2) ещӧ на паськыдджык Рытыввыв Сибырса увтас, коді куйлӧ Урал да Енисей костын, да лунвылын сыкӧд орччӧн пукалысь Туран увтас; лунвылын эмӧсь татшӧм гӧраяс: Копетдаг, Памир, Тяньшань, Алтай; 3) Асыввыв Сибырса да Ылі Асыввывса гӧраӧсь му.

Источник: 
1957 : СССР-лӧн география. 7-ӧд класс / С. В. Чефранов

Результат теста

Правильных ответов из
ЗАКРЫТЬ