Бразилия мусерпас вылын

Бразилия — мутас да йӧз лыд серти мирса медся гырысь канмуяс пӧвстын. Тайӧ федерация нога республика, коді тэчӧма 22 штатысь.
Бразилия — Лунвыв Америкаса медся сӧвмысь да озыр странаяс пиысь ӧти. Кызвын йӧзыс сёрнитӧ португалса кывйӧн, кӧні абу этша африкаса кыв да кывтэчас, а сідзжӧ индеечьяс сёрниысь вуджӧм кывъяс.

Бразилия паськыд мутасын ывлавылыс чуймымӧн уна пӧлӧс, но став ывлавыв комплекссӧ позьӧ ӧтувтны кык юкӧнӧ — Амазония да Бразилия кыптӧмин.

Амазония ставнас тыдалӧ сӧмын космосысь. Сылӧн плавкӧс веркӧсыс тшӧкыд вез моз кырлалӧма уна ваа юясӧн да вевттьӧма век веж быдмӧгъяса, пырыс мунны позьтӧм сук вӧръясӧн. Медся дона вӧръяс быдмӧны вывтасінъясын.

Амазония озыр абу сӧмын вӧръясӧн. Неджӧг из пытшкысь вӧлі аддзӧма кӧрт руда, рӧма металл, мусир да биару куйлӧдъяс. Юясын уна сикас чери — Му шарса дуб ваын олысь чери сикасъяслӧн коймӧд пайыс.

Бразилия кыптӧминын веркӧсыс абу ӧткодь. Плавкӧс вывтас шыльыдінъяскӧд ӧттшӧтш паныдасьлӧны абу ёна джуджыд гӧраяс. Кыптӧминса джудждаммыштӧм юкӧнъяс кыркӧтшӧн лэччӧны Атлантика океанлань. Кристалл сяма изсикасъяс кутӧны ас пытшкас кӧрт да марганеч рудаяса, рӧма металлъяса ыджыд видзасъяс. Му кыш потасъясӧ магма пырӧмысла тані кокниа артмӧмаӧсь алмазъяс да гежӧд металл рудаяс (шуам, уран).

Бразилия кыптӧминын климатыс уна пӧлӧс да, тайӧ тӧдчӧ и татчӧс быдмӧгуловын. Тропикдорса век васӧд вӧръясыс океансянь ылісмигӧн вуджӧны саваннаясӧ. Юяс пӧлӧн тані нюжӧдчисны тропикдорса галерея вӧръяс, кӧні кызвыннас воска пальмаяс. Лунвылын сулалӧны век веж да сора вӧръяс, кӧні бразилияса лыска араукарияяс улын век веж тэлля моз быдмӧ парагвайса тшай (матэ). Кыптӧминса юяс вылын уна кось да борган, тані лэптӧма электростанцияяс.

Рио-де-Жанейро

Йӧз. Войтыр тэчасыс Бразилияын зэв дзуг, татчӧ пырӧны индеечьяс, негръяс, европеоид расаса олысьяс да сора расаяс. Индеечьяс да метисъяс олӧны канму войвылын да рытыввылын. Индеечьяс, кызвын племяыс, олӧны сэтшӧм жӧ ногӧн, кыдзи и пӧль-пӧчъясныс. Вӧралӧм да чери кыйӧм, важ ног му уджалӧм да вотчӧм — налӧн медшӧр уджъяс. Вӧралысьяс ӧнӧдз на вӧдитчӧны ньӧввужйӧн, нывбабаяс небзьӧдӧны мусӧ ёсь пома бедьясӧн.

Амазония вомӧн машина туй вӧчӧм бӧрын татчӧ локтӧмаӧсь овны мутӧм метис крестьяна. Кералӧм вӧр местаӧ найӧ гӧрӧны му, рӧдмӧдӧны скӧт.

Канму асыввылын да лунвылын олӧны европаса да африкаса войтырлӧн йылӧмыс, но страналӧн став штатын кызвыйӧ сораса олысьяс. Бразилияса войтыр оласногын петкӧдчӧны португалеч, индееч да негръяслӧн традиция да обычай колясъяс. Португалсаяс вайӧмаӧсь выль чужан муӧ кыв да архитектура, индеечьяслысь босьтӧма гортса кӧлуй кыӧм традиция — вольӧс, гамак, сумка, мебель, а сідзжӧ сиктса керкаясын вевт да берд. Бразилечьяслӧн медрадейтана гаж — карнавалъяс, кӧні тӧдчӧ Африкаса искусство. Карнавал традиция йитчӧма сійӧн, мый важӧн муяс идралӧм бӧрын Африкаса веръяслы сетлісны некымын шойччан лун.

Странаса унджык йӧзыс олӧны вадор каръясын либӧ саридзсянь матын. Лӧсьыд бухта бердын сулалӧ Лунвыв Америкаса медмича каръясысь ӧти, канмулӧн символ — Рио-де-Жанейро. Бразилиа юркарыс куйлӧ канму шӧрас. Сійӧс кыпӧдӧма неважӧн, да аслас тэчасӧн и архитектураӧн, сылӧн вӧчысьяс мӧвп серти, мунӧ аскиа лунся карлань.

Бразилияын карнавал

Войтыр овмӧс. Бразилия — бура сӧвмӧм индустрияа канму. Сійӧ мирын медводдзаяс пӧвстын кӧрт да марганеч рудаяс, бокситъяс да мукӧд мупытшса озырлун куйлӧдъяс серти. Олысьяслӧн юкӧныс уджалӧ шахтаясын, рудникъясын да карьеръясын, мусир перъянінъясын. Вадор заводъяс вылын сывдӧны металл, вӧчӧны машинаяс, тракторъяс, самолётъяс, ювывса да саридзвывса карабъяс. Индустриялӧн ӧдйӧ сӧвмӧм лёкмӧдӧ ывлавыв экологиясӧ. Содӧны сынӧдӧ, юясӧ, океанӧ лёк сораса шыбитӧмторъяс. Канмуын вӧр-ва видзӧм могысь лӧсьӧдӧма войтыр паркъяс, кӧні эмӧсь шоча паныдасьлысь ывлавыв объектъяс.

Канмуын олысьяслӧн вель ыджыд пайыс уджалӧ видз-му овмӧсын. Медбур муяс гырысь помещик да капиталист киын, тшӧтш и суйӧрсайсалӧн. Ыбъяс да плантацияяс вылын быдтӧны видз-му овмӧс культураяс, кодъясӧс петкӧдӧны суйӧр сайӧ. Тайӧ копей, какао-бобияс, хлопчатник, сакара тростник, рис, соя.

Кос саваннаясын да степ районъясын, канму лунвылын, рӧдмӧдӧны сюра гырысь скӧт да ыжъясӧс. Амазония вӧръясын чукӧртӧны вӧля вылын быдмысь каучука быдмӧгъяслысь сок, а сідзжӧ воск, ӧрекъяс, дасьтӧны дука да бурдӧдчан турунъяс. Но вӧрса гырысь озырлунъяснас вӧдитчӧны этша на. «Каучук лихорадкаа» вояс 20-ӧд нэм заводитчигӧн содтӧмаӧсь Амазонка ю вылын кар лыдсӧ. На пиын Манаус — Амазонас медыджыд штатлӧн юркар. Каучук чукӧртӧмысь воӧм барыш сетӧма бразилечьяслы позянлун кыпӧдны карас зэв мича культура мыгӧрпас — опера театр. Сылӧн сцена вылын петкӧдчӧмаӧсь мирса уна канмуысь медбур артистъяс. «Каучук лихорадка» помасьӧмкӧд Манаус вӧлі пӧшти эновтӧма, а театрса стрӧйбаыс кутӧма тырны лианаясӧн да экватор вӧрса мукӧд быдмӧгъясӧн. Миян кадӧ карыс бара ловзьӧма, сійӧ пӧртчӧма электроннӧй индустрия шӧринӧ. Ӧні тані вӧчӧны телевизоръяс, микрокалькуляторъяс да мукӧд инструментъяс.