Важӧнтӧ йӧзыс збыльысь чайтлісны, мый шондіыс ветлӧ му гӧгӧр. Муыс пӧ вӧрзьӧдчытӧг сулалӧ енкӧла шӧрас, а шондіыс пӧ сы вылӧ и лӧсьӧдӧма, медым мусӧ шонтыны да югдӧдны. Войяснад йӧз видзӧдісны, мый ӧткодь кодзув чукӧръясыс енэжас абу век ӧти инынӧсь: мукӧддырйи вылынджыкӧсь либӧ улынджыкӧсь, мукӧддырйиыс дзик оз тыдавны. Найӧ чайтлісны, мый енэжыс став кодзувъяснас ветлӧ му гӧгӧр. 

Шонді ӧтпырйӧсӧ вермӧ югдӧдны му сярлысь джынсӧ. Мӧд джынйыс кольӧ пемыдӧн. Югыдладор бокас лоӧ лун, а пемыдладор бокас — вой (видзӧд серпас). Муыс кӧ сулаліс вӧрзьывтӧг, сэк эськӧ ӧти джынъяс век вӧлі лун, а мӧдас вой. Збыльысьсӧ миян абу тадз. Луныс миян век вежсьӧ войӧн, войыс лунӧн. Тайӧ лоӧ сы вӧсна, мый му сярыс бергалӧ. 24 часӧн Муыс вӧчӧ тыр бергӧдчӧм аслас чӧрс гӧгӧр. Чӧрс гӧгӧрыс Муыслӧн тыр бергӧдчӧм вылӧ кольӧм кадсӧ ми шуам суткиӧн. Медводзсӧ вермас кажитчыны, мый бергӧдчӧ оз Му, а Шонді. Ставыс, кодъяс Му вылынӧсь, аддзӧны, мый Муыс сулалӧ вӧрзьывтӧг, а Шондіыс мунӧ. Тайӧ торъяс ми сэтшӧма велалім, мый сёрнитігӧн веськыда и шуам: шонді петіс, шонді лэччис. Но ог кутӧй вунӧдны, мый тайӧ ставыс сӧмын кажитчӧ. Збыльысь ӧд. Думыштам здук кежлӧ, мый ми кывтам паракод вылын. Паракодыс мунӧ ӧдйӧ некутшӧма дзетӧдтӧг, качайттӧг. Ми пукалам каютаын, миян водзын пызан, улӧсъяс, улӧсъяс вылас йӧз. Ӧшиняс кӧ он видзӧд, сэк некыдз он тӧд: мунӧ паракодыс али оз мун. Но ми видзӧдлім ӧшиньӧд. И миянлы кажитчӧ, мый оз паракодыс мун ю кузя, а юыслӧн берегъясыс котӧртӧны миянлы паныд. Со поезд. Ми пукалам вагонын да видзӧдам ӧшиньӧд. Поездыс надзӧникӧн вӧрзьӧ. Некутшӧм шум, ни дзетӧдӧм. Миянлы кажитчӧ, мый эз поездыс мун, а станцияыс надзӧникӧн кывтіс миян водзын. Со паром. Йӧзыс дугдісны кыскыны канатӧдыс да паромыс надзӧникӧн матысмӧ береглань. Ті видзӧданныд берегӧ да бура аддзанныд: оз паромыс мун берегланьыс, а берегыс локтӧ паромланьыс. Дзик жӧ тадзи ми ог казялӧй и Мулысь мунӧмсӧ. Кӧдза муяс, вӧръяс, керкаяс дай ми асьным тшӧтш бергалам Муыскӧд. И миянлы кажитчӧ, мый Муыс сулалӧ вӧртӧг. А позьӧ-ӧ казявны, кыдзи Муыс бергалӧ? Вӧлӧмкӧ, позьӧ. Ми тӧдам, мый Мусянь ылын енэж ылдӧсын эм Шонді. Кор ми видзӧдам Шонді вылӧ, сэк бура аддзам, мый сійӧ надзӧникӧн асыввывсянь вешйӧ рытыввылӧ. Артмӧ дзик сійӧ, мый ми аддзылім поезд либӧ паракод ӧшиньӧд. Миянлы кажитчыліс, мый паракодыс сулалӧ, а берегъясыс локтӧны паракодлы паныд. Сідзжӧ и тані. Муыс бергалӧ аслас чӧрс гӧгӧр рытыввывсянь асыввылӧ, а миянлы кажитчӧ, мый Шондіыс мунӧ асыввывсянь рытыввылӧ. Мулысь бергалӧмсӧ нӧшта позьӧ казявны кодзувъяс серти. Кодзувъясыс ӧд сійӧ жӧ шондіяс да найӧ сідзжӧ сулалӧны вӧртӧг. А сэк жӧ, войын кӧ видзӧдны — бура тыдалӧ, кыдзи енэжыс став кодзувъяснас надзӧникӧн бергӧдчӧ асыввывсянь рытыввылӧ. Тайӧ артмӧ сы вӧсна жӧ, мый Муыс бергӧдчӧ рытыввывсянь асыввылӧ. Важӧн йӧзыс чорыда эскылісны, мый бергалӧсӧ Шондіыс, а Муыс сулалӧ ӧти местаын. Йӧзыс мӧвпалісны, мый Муыс — енкӧлалӧн шӧр да сы гӧгӧр бергалӧны став енэжса телӧясыс. Тайӧторйӧ жӧ велӧдліс и вичко. Вичкоыслы вӧлі кивыв видзны йӧз массаяссӧ пемыдӧн, гӧгӧрвотӧмӧн. Медводдза учёнӧйыс, коді эскӧдӧмӧн висьталіс, мый Муыс бергалӧ, вӧлі Коперник. Но сӧмын кулӧм водзвылас, 1539-ӧд воын, сійӧ смелмӧдчис йӧзӧдны ассьыс восьтӧмсӧ. Сылысь небӧгсӧ бырӧдіс (запретитіс) вичко. Мӧд учёнӧй Джордано Бруно повтӧгджыка петіс Му бергалӧм йылысь выль велӧдӧмнас, да сійӧс ловйӧн сотісны костёр вылын 1600-ӧд воын. Водзӧ тайӧн жӧ, сӧмын нӧшта на подулалӧмджык эскӧдӧмӧн, 1610-ӧд воын петіс учёнӧй Галилей. Сійӧс арестуйтісны, судитісны, да мучитана пыткаяс бӧрын сылы быть лои эновтчыны аслас велӧдӧмысь. Но ӧд ставсӧ он сот, и выль велӧдӧмыс крепыда босьтіс олӧмас ассьыс ин. Ӧні ми стӧча тӧдам, мый оз Шонді бергав, а Му сяр бергалӧ аслас чӧрс гӧгӧр, тыр бергӧдчӧмсӧ вӧчӧ 23 часӧн 56 минутӧн да 4 секундӧн. Кокниджык вӧсна ми лыддям 24 час да тайӧ костсӧ шуам суткиӧн.