Уськӧдӧй тӧд выланыд: Мый лоӧ ю система да ю бассейн? Кыдзи артмӧны косьяс да борганъяс? Кутшӧм тыяссӧ шуӧны тектоникаӧн?

Африкаса гидрография вез

Уськӧдӧй тӧд выланыд: Мый сэтшӧм шонтӧг амплитуда? Мыйӧн аслыспӧлӧсӧсь сынӧдлӧн сувтса ног вешъялӧмъяс экваторладорын да тропикъясланьын? Мыйла джуджыд гӧра йывъяссӧ вевттьӧма нэмӧвӧйя лымйӧн да йиӧн?

Климат артмӧдан факторъяс

Уськӧдӧй тӧд выланыд: Мый сэтшӧм рифт? Кутшӧм сикас мупытшса озырлунъяс овлӧны? Кутшӧм йитӧдыс му пытш тэчас да мутас рельеф костын?

Африка — важъя континент.

Кысь нӧ сэтшӧм нимыс — Африка? Тӧдмавны, кытысь лои кутшӧмкӧ географияса нимыс, пырджык зэв сьӧкыд, торйӧн кӧ сэк, кор артмӧма сійӧ зэв нин важӧн. Со и Африка кузя туялысьяс вӧзйӧны быдпӧлӧс гипотезаяс. Унджыкӧн чайтӧны,  нимсӧ пӧ континентлы сетӧма ӧти кочуйтысь племя серти, коді олӧма Африка войвылын. Племяыс вӧлі гора нима: афригия.

Коми Республика мутас тэчӧма  ландшафт зонаясысь да подзонаясысь, кодъяс вежлалӧны ӧта-мӧдсӧ войвывсянь лунвылӧ. Тайӧ паськыд регион куйлӧ кызвыйӧ Роч шыльыдінын да Уралын, кӧні зонаяс вежласьӧны вылна серти. Мутаслӧн шыльыд юкӧн нюжалӧма медсясӧ шӧркодь-кӧдзыд бореаль пояслӧн шӧр парма-вӧр обласьтын, сӧмын республикаса ылі войвыв юкӧн петӧ кӧдзыд субарктика пояслӧн евразияса войвыв обласьтӧ.