Перъянторъяслӧн артмӧм.
Мупытшса перъянторъяс юксьӧны металлаяс вылӧ, либӧ рудаяс вылӧ (кӧрт изъяс, колчеданъяс, свинеч блеск да мукӧд), сідз шусян кокни металлъяса ӧтувтчӧмъяс вылӧ (бокситъяс, кӧні эм лемень, пуӧм да мукӧд совъяс, фосфоритъяс, слюда, извесьт да мук.), да металлтӧмъяс вылӧ (шомъяс, мусир, тэг).
Асыввыв Сибырса гӧраӧсь му куйлӧ Енисей ю да Лӧнь океан вадоръяс костын; тайӧ лоӧ СССР-лӧн медся паськыд, йӧзӧн медся шоча овмӧдӧм да сы вӧсна ставнассӧ медся на омӧля тӧдмалӧм юкӧн. 1926-ӧд воын на вӧлі ылі асыв-войвылас тӧдмалӧма география наукаын тӧдлытӧм ыджыд Черскӧй хребет, кодлӧн кузьтаыс 1000 км да джудждаыс 3000 м-ӧдз.
Урал гӧраяссянь лунвылын Урал медбӧръя отрогъяс да Каспи саридз костын Асыввыв Европаса шыльыдін ӧтлаасьӧ ещӧ на ыджыдджык шыльыдінкӧд, коді нюжалӧ рытыввывсянь асыввылӧ — Уралсянь Енисей юӧдз да войвывсянь лунвылӧ — Войвыв Йиа океансянь джуджыд гӧра мусюръясӧдз, кодъяс торйӧдӧны тайӧ шыльыдінсӧ Азия Шӧр да Иран тшӧтшкӧс вывтасъясысь. Шыльыдіныслӧн войвыв юкӧныс шусьӧ Рытыввыв Сибырса увтасӧн, а лунвыв юкӧныс — Арала-Каспиа либӧ Туран увтасӧн. Найӧс юкӧ неджуджыд Казахстанса веретя, коді мунӧ войвыв широта 50°-ысь лунвывтіджык.
Асыввыв Европаса шыльыдін
СССР босьтӧ Евразия континентлысь сійӧ юкӧнсӧ, коді куйлӧ войвывлань вывті джуджыд гӧра мусюръяс зонасянь да паськыд тшӧтшкӧс вывтасъяссянь, кодъяс вомӧналӧны тайӧ континентсӧ рытыввывсянь асыввылӧ. Тайӧ зонаас пырӧны и медся джуджыд гӧра мусюръяс, кодъяс куйлӧны миян территория лунвыв дорӧс кузяыс. А водзӧ войвывланьыс вывті ыджыд став мутасыс мунӧ пӧкатӧн (скатӧн) Войвыв Йиа океан вадоръяслань. Канмулӧн рельефыс та вӧсна ставнас ӧтсяма кодь. Территорияыслӧн сӧмын 1/20 юкӧн кайӧ 2000 м-ысь вылӧджык саридз веркӧссянь.
Войвылын да асыввылын СССР-лӧн суйӧръяс мунӧны дорвыв саридзті, а рытыввылын да лунвылын — пӧшти дорвыв косӧд (сушаӧд). СССР-са став суйӧръяслӧн кузьтаыс 60 сюрс км; сы пиысь саридз суйӧръяс вылӧ усьӧ ⅔ юкӧнысь унджык (43 сюрс км), косӧд мунысь суйӧръяс вылӧ — юкӧнысь этшаджык (17 сюрс км). Войвылас СССР-лӧн континентвыв юкӧныс мыськавсьӧ Войвыв Йиа океанӧн да сійӧ юкӧнъясӧн — Баренц да Еджыд саридзьясӧн Европаын, Кара саридзӧн, Лӧпта саридзӧн да Асыввыв Сибыр да Чукотка саридзтясӧн Азияын.
Социалист сяма Сӧвет Республикаяслӧн Союз (СССР) босьтӧ Евразиялысь войвыв юкӧнсӧ, сэтчӧ пырӧны Европалӧн асыввыв джынйыс да Азиялӧн коймӧд юкӧныс (войвылыс).
СССР улын став мутасыс лыддьыссьӧ 21,3 млн. кв. км. ыджда. Став косіныс босьтӧ 149 млн. кв. км., сылӧн йӧзӧн овмӧдӧм юкӧныс, полюсдорса эрдъясӧс шыбитӧмӧн, лоӧ 134 млн. кв. км. ыджда. Сідзӧн, СССР вылӧ став овмӧдӧм косінсьыс воӧ ылӧсас ӧти квайтӧд юкӧныс.