Уськӧдӧй тӧд выланыд: Кутшӧм пемӧсъясӧс шуӧны эндемикӧн?
Вӧр-ва зонаяс.
Вӧр-ва зонаяс Австралияын абу уна. Африкаын моз вӧр-ва зонаяс бура тыдавмӧн вежсьӧны широта серти, м. ш. войвывсянь лунвылӧ. Материк джынсьыс унджыксӧ вевттьӧны овтӧминъяс да саваннаяс. Сӧмын лунвыв дорын эм Му шӧр саридз дорса кодь тропикувса участокъяс, а войвылын экваторувса климат гӧгӧртасын паськалӧмаӧсь сідз шусяна мукӧддырся васӧд вӧръяс.
1. Мый лоӧ ывлавыв комплекс? 2. Кутшӧм ывлавыв комплексъяс шусьӧны вӧр-ва зонаясӧн? 3. Мыйын медшӧр помкаыс вӧр-ва зонаяс вежласьӧмлы?
1. Австралия куйлӧ ылӧсас сэтшӧм жӧ широтаяс костын, кыдзи и Лунвыв Африка. Мый эськӧ позис чайтны та серти Австралияса климат йылысь? 2. Климат картаяс анализируйтӧмӧн тӧдмалӧй, Австралия кутшӧм юкӧнын ыджыдалӧны пассатъяс. Австралия контура карта вылын тӧдчӧдӧй климат вӧньяслысь вежтасъяс, быд вӧньыслы индӧй сынӧд массаяс, пырджык пӧльтан тӧвъяслысь нырвизьяс, январся да юлься шӧр температураяс, вогӧгӧрся енэжва лыд.
1. Австралия физика мусерпас да мир карта серти тӧдмалӧй Австралиялысь мувыв куйланін (плансӧ видзӧд содтӧдысь). 2. Орччаӧдӧй мувыв куйланінсӧ Австралиялысь Лунвыв Африкакӧд. Мый ӧткодьыс? Кыдзи тайӧ вермӧ тӧдчыны Австралияса ывлавылын? Мыйын торъялӧмыс? 3*. Пасйӧй контур карта вылӧ Лунвыв тропик визьсӧ да Австралияса медылі чутъяс, гижӧй весьтас нимнысӧ.
Австралия — миян планета вылын ыджда серти медічӧт, медся кос, дай медся этша йӧза материк. Тані унатор миянлы аслыспӧлӧс: войвылӧ мунан кӧ, пӧсьджык лоӧ, лунвылӧ кӧ — кӧдзыдджык. Торйӧн уна тані быдмӧг да пемӧс, кодъясӧс он вермы аддзыны ньӧти мукӧд континент вылысь. Австралияыд дзоньнас куйлӧ Лунвыв мусярджынйын (латынь austral — воча куйлысь, лунвывса). Материк, Тасмания ді да уна посни ді вылын куйлӧ сӧмын ӧти канму — Австралияса Ӧтув. Юркарыс — Канберра кар.
Кор XVII нэмын Австралия му вылӧ тувччӧма европеечлӧн кок, ветлысь-мунысьяс син водзын воссьӧма чуймӧдана серпас. Тӧдтӧм быдмӧгъяса пырыс мунны позьтӧм вӧръяс, кӧні олӧны аддзывлытӧм пемӧсъяс, и мортсьыс найӧ ньӧти оз повны; сэсся нин петас эрдӧ: материк вылас вӧлӧмкӧ абу ньӧти яйвыв звер.
Медыджыд вож – скӧт видзӧм. Сӧвмӧм кӧр вӧдитӧм.
Коми Республикаса öтув вöдитчана государственнöй автомашина туйяслöн кузьтаыс (федеральнöйяссö пыртöмöн) 2009 вося январ 1 лун вылö лоö 6360,921 км, кöні 87,5% чорыд веркöса, 12,5% — грунта туйяс.
Коми Республикаса öтув вöдитчан государственнöй автомашина туйяс юксьöны: федеральнöй вылö — 283,632 км (федеральнöй сеть петкöдчö "Вятка" (Коми Республикаын Киров — Мураши — Сыктывкар) магистральнöй автомашина туйöн) да территориальнöй вылö — 6077,289 км.
Коми Республикаын ю туйяслöн плотносьтыс лоö 1000 кв. км вылö 9,8 км.
Коми Республика мутасын ю транспорт услугаяс сетö Печораса вавывса туйясöн да судоходствоöн государственнöй бассейнöвöй веськöдланін, коді уджöдö да сöвмöдö Печора бассейнлысь вавывса туйяс (кузьтаыс 2589 км), да Вынва ювывса туйясöн да судоходствоöн государственнöй бассейнöвöй веськöдланінлöн вавывса туйяслöн Сыктывкарса район, коді уджöдö да сöвмöдö Эжва бассейнлысь вавывса туйяс (кузьтаыс 601 км).
Коми Республика мутасын уджалö 7 аэропорт (Сыктывкар, Вöркута, Уква, Печора, Ускар, Инта да Чилимдін), кодъяс лоöны «Комиавиатранс» ФГÖП-лöн тэчас юкöдувъясöн.
Республикаын авиаперевозкаяс вöчöны:
