Му кышыслӧн веркӧсыс (рельефыс) артмӧма пытшкӧсса да ортсыса процессъяс тӧдчӧмысла, мыйджык овлӧны миян планетаын. Пытшкӧсса процессъясыс — му кышлӧн вештасьӧм да вулканасьӧм. На помысь артмӧны чукыръяс да потасъяс, му кыш юкӧнъяс увтасмӧны либӧ кыптӧны. Ортсыса процессъясыс унджыксӧ шыльӧдӧны, тшӧтшӧдӧны му кышыслысь веркӧссӧ.

Мувывса рельефыслӧн медся ыджыд формаяс — материкӧн кыптӧмыс да океана лайковъяс. Океан пыдӧсын кӧть косінын торйӧдӧны рельефыслысь кык медшӧр форма — гӧраяс да шыльыдінъяс.

Мыйысь тэчӧма му кышсӧ?

1. Кутшӧм минералъяс да из сикасъяс тіянлы тӧдсаӧсь? Кытысь лоины тайӧ из сикасъясыс?
2. Кутшӧм мупытшса озырлунъяс перйӧны тіян интасын?

1. Мыйысь тэчӧма му кышыс? Му кышыс став кызта вомӧн тэчӧма быдсикас изъясысь. Найӧ торъялӧны аслунъяс (свойствояс), тэчасног да артманног сертиныс. Излӧн пытшкӧсса тэчасыс овлӧ зэв дзуг, сэні ӧтсор вермӧ лоны некымын минералӧн.

1. Кутшӧм ловъя организмъяс тіянлы тӧдсаӧсь?
2. Кыдзи шондісянь локтысь югыдыс да шоныдыс юксьӧ му веркӧс пасьтала

География, элладаса кывйысь кӧ вуджӧдны, лоӧ «му гижалӧм». Тадзи нимтӧма тайӧ наукасӧ Важъя Грецияса туялысь Эратосфен. «Ге» кыв эллинъяс ногӧн лоӧ му, а «графо» — гижа. География кывлӧн эм и коми ним: мутӧдӧм. Ми кутам ӧттшӧтш вӧдитчыны и войтыркостса, и коми терминӧн.

Мый эм Му пытшкын?

1. Мулӧн пытшкӧсса тэчас. Мортлы важӧн нин окота вӧлі тӧдны, мый эм Му пыдіас. Но тӧдмавны тайӧс абуджык кокни. Ӧні кежлӧ йӧзыс вермӧмаӧсь мутӧ розьӧдны сӧмын 15 километра джудждаӧдз. Та вӧсна туялысьяслы лоӧ вӧчны кывкӧртӧдъяс Му пытшкӧсса тэчасног йылысь кутшӧмкӧ бокиса мыччӧдъяс серти.