Шӧркодь климат, а торъя нин кӧдзыдджык климата странаяс пӧвстын кӧдзыда-шоныда (климатическӧй) гӧгӧртасъясыс Европалӧн медбурӧсь. Тайӧ сы вӧсна, мый Гольфстримлӧн шоныд визулыс тані мунӧ войвылӧдз. Шоныд визувлӧн тӧдчӧмыс вуджӧ материкыслы, торъя нин сылы рытыввыв юкӧнас, кӧні тӧлӧны рытыв тӧвъяс. Рытыввыв берегын температураыс тӧвнас 20°-ӧн вылынджык норма дорсьыс. Гожӧмын Гольфстримлӧн шонтана влиянньӧыс оз и тӧдчы. Асыввывланьын Гольфстримлӧн тӧдчӧмыс чинӧ. Дунай кывтыдын сійӧ пӧшти оз нин тӧдчы.

Карта серти удж.

1. Тӧдмалӧй, ылын-ӧ сулалӧны экваторсянь Лунвыв Америкалӧн медся войвыв да лунвыв чутъясыс.
2. Кутшӧм кад ӧні Лунвыв Америкаын медся лунвылас?
3. Кутшӧм ыджыд ю ті тӧданныд Лунвыв Америкаысь?

Мусерпас серти удж.

Видзӧдлӧй, кӧні Войвыв Америкаӧс вомӧналӧ войвыв полюсдорса кытш да войвыв тропик. Кутшӧм климат вӧньясын куйлӧ Войвыв Америка?

Америка сэтшӧм ёна нюжалӧма, мый сійӧ босьтӧ войвыв сярджынйысь став климат зонаяссӧ, полюсдорсаысь кындзи, ставсӧ и лунвыв сярджынйысь. Вомӧн нога мусюръяс абутӧмла климат зонаясыс материк асывладорын мӧда-мӧд бӧрсяыс вочасӧн вежласьӧны.

Уськӧдӧй тӧд выланыд: Мый сэтшӧм шонтӧг амплитуда? Мыйӧн аслыспӧлӧсӧсь сынӧдлӧн сувтса ног вешъялӧмъяс экваторладорын да тропикъясланьын? Мыйла джуджыд гӧра йывъяссӧ вевттьӧма нэмӧвӧйя лымйӧн да йиӧн?

Климат артмӧдан факторъяс

1. Кутшӧм сынӧд массаяс артмӧны материк весьтын? 2. Кутшӧм атмосфера личкӧд вӧньын куйлӧ Африкаыс? Кыдзи тайӧ личкӧд вӧньяс тӧдчӧны атмосфераса енэжваын?

Африка куйлӧ экватор кыкнанладор бокын. Сійӧ — медся жар континент му вылын.

Мыйӧн аслыспӧлӧс Австралиялӧн мувыв куйланін. Кыдзи му кышлӧн тэчасыс тӧдчӧ Австралияса рельефын. Мыйла Австралияын сэтшӧм климат. Кыдзи материклӧн кослуныс да ставсьыс торйӧн куйлӧмыс тӧдчӧны сы вӧр-ваын.