Нёль океан пиысь медся ыджыд — Лӧнь океан. Сылӧн пасьтаыс босьтӧ мирса став отваысь матӧ джынсӧ. Тайӧ Му шар веркӧсысь коймӧд юкӧнысь унджык да став косінсьыс унджык. Сы вӧсна Лӧнь океан шуӧны нӧшта Ыджыдысь-Ыджыд океанӧн.
Удж. Муртыштӧй мусерпас вылысь ылнаяс километръясӧн Лӧнь океан доръяс костын экватор серти да 170° р. д. меридиан серти. Кодарӧ Лӧнь океан нюжалӧма кузьджыка.
Мирса океан либӧ мушарса отва — му вевдорас медся ыджыд ва чукӧр, гидросфералӧн медшӧр юкӧн. Мирса отва вевттьӧ му веркӧслысь 3⁄4. Тайӧ — ӧтувъя ва ылдӧс: сылӧн кӧть кутшӧм чутсянь позьӧ мӧдас веськавны косінӧ петавтӧг.
Шонді югӧръяс шонтӧны океанлысь веркӧссӧ, та помысь ва пакталӧ да кайӧ атмосфераӧ. Атмосфераын ва ру кӧдзалӧ да пӧртчӧ ва войтъясӧ (конденсируйтчӧ). Ва войтъясысь да йи чиръясысь артмӧны кымӧръяс. Кымӧръясысь усьӧ зэр да лым, тадзи мыйтакӧ ва бӧр локтӧ океанӧ. Тӧвъяс нуӧны кымӧръяссӧ косін весьтӧ, кӧні наысь тшӧтш усьӧ зэр-лым. Енэжваыс мыйтакӧ йиджӧ му пытшкас, содтӧ мусинас васӧдлунсӧ да тыртӧ мупытшса ваяс, а мыйтакӧ визувтӧ юясӧ да мукӧд вааинъясӧ.
1. Висьталӧй ва тӧдчанлун йылысь.
2. Кутшӧм форматъясӧн овлӧ ваыс. Кыдзи шусьӧны ӧти форматысь мӧдас вуджан процессъяс? Кутшӧм гӧгӧртасын найӧ мунӧны?
1. Гижалӧй тетрадяныд схема; юалан пас пыдди гижӧй воча кывъяс.
из сикасъяс артмӧм серти
Пуксьӧс
Ыльӧбтӧм
Гранит
Органикатӧм
Химияса
Извесьт из, мел, из шом
Мольыд из, каля из, лыа, сёй.
- Мыйӧн абу ӧткодьӧсь материкса му кышыс океансаысь.
- Кутшӧмӧсь рельефлӧн медшӧр формаяс косінын?
- Кыдзи мусярджынъяса физика карта серти позьӧ тӧдмавны океанлысь пыднасӧ?
1. Кыдзи вежсисны тӧдӧмлунъяс океан пыдӧсса рельеф йылысь.
Висьталӧй шыльыдінъяс йылысь, аддзылінныд кӧ найӧс ывлавылын, телевизор пыр либӧ серпас вылысь. Кутшӧм из сикасысь найӧс тэчӧма, кутшӧм налӧн рельефныс?
Му вевдорлӧн паськыд эрд, кӧні веркӧсыс шыльыд либӧ неуна гыакодь, шуам шыльыдінӧн
Висьталӧй гӧраяс йылысь, аддзылінныд кӧ найӧс ывлавылысь, телевизор пыр либӧ серпасысь. Кутшӧм налӧн йывъяс, пӧкатъяс?
Му кышыслӧн веркӧсыс (рельефыс) артмӧма пытшкӧсса да ортсыса процессъяс тӧдчӧмысла, мыйджык овлӧны миян планетаын. Пытшкӧсса процессъясыс — му кышлӧн вештасьӧм да вулканасьӧм. На помысь артмӧны чукыръяс да потасъяс, му кыш юкӧнъяс увтасмӧны либӧ кыптӧны. Ортсыса процессъясыс унджыксӧ шыльӧдӧны, тшӧтшӧдӧны му кышыслысь веркӧссӧ.
Мувывса рельефыслӧн медся ыджыд формаяс — материкӧн кыптӧмыс да океана лайковъяс. Океан пыдӧсын кӧть косінын торйӧдӧны рельефыслысь кык медшӧр форма — гӧраяс да шыльыдінъяс.
