Природные территориальные комплексы (ландшафты)
Аслыссикас вӧр-ваа му комплексъяс (ландшафтъяс)
Болота таёжной зоны
Тайга зонаса нюръяс
Поймы крупных рек
Ыджыд ю адзьяс
Зандровые и озёрно-аллювиальные песчаные лесотундровые равнины (дренированные участки)
Зандрысь да ты-ю лыаысь тэчӧм да вӧра тундраӧн вевттьӧм шыльыдінъяс (бура косьмысь юкӧнъяс)
Ыджыд территория, олысьлӧн ичӧт плотносьт, кык природнӧй зоналӧн да Урал гӧраяслӧн эмлун отсалӧны Коми республикаса пемӧсуловлӧн быдсикас вид состав сӧвмӧмлы. Коми крайса пемӧсуловлӧн медшӧр тӧдчанлун — тундра да тайга, сибырса да европаса пемӧсъяслӧн сорласьӧм. Коми республикаса фауна ӧтув ӧбликыс вӧръяс вевтыртӧм понда — вӧрса, сӧмын войвылын йитчӧны тундраса формаяс. Лыска пуяс ыджыд ӧда кералӧм вӧсна артмӧны "вторичнӧй" лыскаяс (пожӧма да кыддза).
1. Мый ті тӧданныд мусин да сылӧн артмӧм йылысь. Мыйӧн мусин торъялӧ гӧра изысь?
2. Мыйкӧд йитчӧма мусинлӧн му выныс?
3. Атласлӧн мусин карта серти индӧй республика мутасын мусинлысь медшӧр сикасъяссӧ. Мыйӧн найӧ торъялӧны?
Коми республика му весьтын сынöдлы сямсö урчитö медсясö Войвылын олöмыс: шондiлöн во чöж юграсьöмыс оз вевтырт танi 70-80 килокалори сантиметра квадрат вылö да.
Таысь кындзи канмуыд куйлö ылынкодь Атлантикасянь, а Войвыв океаныд мöдарö ― нач матын. Сiйöн буретш сэтысянь и пöлялö унджыксö кöдзыд сынöд, циклон ваявлö ли.
Мусир, изшом, биару, рудаяс, боксит, изсов, гипс, извесьт из, изваяс.
Медся тӧдса куйланінъяс
изшома — Вӧркутаса, Воргашорса, Интаса;
мусира — Рытыв-Тэбукса, Усваса, Возейса;
сукмӧм газа — Вуктылса;
титана — Ярегса;
боксита — Пузласа, Тимшорса;
сола — Сэрӧгса.
Коми Республикаыдлöн муыс, аслыспöлöс тэчасысла да сы весьтса сынöдлöн вывтi улис сямысла, веркöстi да пытшкöстiыс лоöма вель уна ваа.
Кызвын юыс визувтö ньöжмыда, муувса ваыд матын веркöссяньыс, а асыв-войвылын муыс пыр кын пытшкöса дай зэв кадъя. Кыссян йи сылiгöн да сывтыын артмöдалöм тшöтшкöс, омöля косьмана быдпöлöс шыльыдiн да увтасыс лёка нюрсялöмаöсь: став нюрыслöн пасьтаыс танi 1,5-1,8 сюрс км²-öдз. Шöркодяс жö кадъя муыд республика улын лоö 9,4%, эськö мукöд ю вожас содö и 40-80%-öдз-а.
Америка нюжвидзö нёль вöнь пырыс, сы понда климатыс сылöн ёна абу öткодь, и Лунвыв Америка климат сертиыс бура торъялö Войвыв Америкаысь.
1. Кутшӧм ловъя организмъяс тіянлы тӧдсаӧсь?
2. Кыдзи шондісянь локтысь югыдыс да шоныдыс юксьӧ му веркӧс пасьтала